Architectuurafwijkingen kunnen ontstaan tijdens op definiëren van een projectarchitectuur of tijdens het toezichthouden op de uitvoering van een project. In beide gevallen is sprake van het verzoek om van de staande enterprise- en/of domeinarchitectuur te mogen afwijken. De eerste stap in de besluitvorming is het bepalen van de impact. Dit is tweeërlei: enerzijds is er de impact van het toestaan van de afwijking op de bestaande situatie; anderzijds is er de impact van het niet toestaan van de afwijking op het desbetreffende project.
Als de impact helder is, kan een besluit worden genomen. Er zijn drie mogelijkheden:
De afwijking wordt permanent toegestaan. Feitelijk wordt hiermee de architectuur uitgebreid met de afwijking. Het project kan doorgaan, en het architectuurbesluit vormt input voor een actie waarbij de enterprise- of domeinarchitectuur wordt aangepast conform het proces "wijzigen architectuurartefacten".
De afwijking wordt onder voorwaarden toegestaan. Meestal voor een bepaalde tijd, waarna alsnog een permanente oplossing moet worden geïmplementeerd die wel in lijn is met de architectuur. Ook hier kan het project doorgaan, maar de vervolgactie moet wel vastgelegd en bewaakt worden. Hier wordt meteen duidelijk waarom het goed documenteren van voorwaardelijke goedkeuring belangrijk is.
De afwijking wordt niet toegestaan. Het project moet terug naar de tekentafel en de projectarchitectuur aanpassen.